Çin ve Tayvan Arasındaki Gerilim Artıyor: İşte Yaşananlar

Çin Halk Cumhuriyeti ve Tayvan, toprak iddialarının sert bir söz düellosuna dönüştüğü gerilimli bir süreç yaşıyor. Pekin yönetimi, Tayvan’ı kendi toprağı olarak gördüğünden, ada üzerinde bir “işgalin” söz konusu olamayacağını savunuyor. Demokratik bir şekilde yönetilen Tayvan’ı ise kendi egemen bölgesi olarak tanıyan Çin, son beş yılda askeri ve siyasi baskısını artırmış durumda. Özellikle Tayvan lideri Lai Ching-te’ye karşı sert bir tutumu olan Çin, Lai’yi “ayrılıkçı” olarak nitelendiriyor.

“Ülkeyi Birleştirme” Söylemine Pekin’in Tepkisi

Tayvan lideri Lai Ching-te, son dönemde başlattığı “ülkeyi birleştirme” temasıyla, Tayvan’ın “kesinlikle bir ülke” olduğunu ve Çin’in adada herhangi bir hukuki ya da tarihi hakka sahip olmadığını dile getirdi. Bu açıklamalara sert şekilde karşılık veren Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Tayvan’daki iktidar partisinin “Tayvan bağımsızlığına doğru adımlar atmasından” endişe duyduklarını söyledi. Wang Yi’ye göre, Japonya’nın Tayvan’ı “çaldığı”, adanın Çin’e iadesinin ise 1943 Kahire Deklarasyonu ve 1945 Potsdam Deklarasyonu ile kararlaştırıldığı belirtildi. Tayvan, 1895 yılından beri Japon sömürgesi olarak yönetiliyordu.

Askeri Tatbikatlar ve Karşılıklı Suçlamalar

Çin’in Tayvan’a yönelik askeri faaliyetleri ve tatbikatları, adanın zorla ele geçirilme tehditleriyle bölgesel bir savaş riskini artırıyor. Çin, en son nisan ayında geniş kapsamlı askeri tatbikatlar düzenlemişti. Tayvan Savunma Bakanlığı’na göre, Çin hava ve deniz kuvvetleri, adanın çevresinde her gün onlarca savaş uçağıyla faaliyet gösteriyor. Amerika Birleşik Devletleri’nin Çin tatbikatlarına ilişkin yorumlarına yanıt veren Çin Tayvan İşleri Ofisi sözcüsü Zhu Fenglian, “Tayvan Çin’in ayrılmaz bir parçasıdır; işgal söz konusu değildir” açıklamasında bulundu.

Tarihin Yorumlanışı ve Gelecek Belirsizliği

Tayvan lideri Lai Ching-te, adanın geleceğinin sadece kendi halkı tarafından demokratik yollarla belirlenebileceğine vurgu yapıyor. Ona göre, “Tayvan bağımsızlığı”, adanın Çin Halk Cumhuriyeti’ne ait olmadığı anlamına geliyor. 1911 devrimi sonrası Çin Cumhuriyeti’nin Mao Zedong’un komünistlerine karşı iç savaşı kaybetmesi üzerine 1949’da Tayvan’a kaçtığını ve adanın resmi adının hala böyle olduğunu hatırlatan Lai, “Çin Cumhuriyeti 113 yaşında ve bu yıl 114 yaşına girecek. Çin Halk Cumhuriyeti ise sadece 70 yaşında, değil mi? Çok açık ve net” ifadelerini kullandı.

Bu yıl İkinci Dünya Savaşı’nın sona erişinin 80. yıl dönümünde Çin, Çin Cumhuriyeti için savaşan eski askerleri Pekin’de eylül başında yapılacak olan bir askeri geçit törenine davet etti. Tayvan, bu daveti reddederken, Tayvan Savunma Bakanı Wellington Koo, Pekin’in tarihi çarpıtmaya çalıştığını savundu. Koo, gazetecilere yaptığı açıklamada, “Direniş savaşı Çin Cumhuriyeti tarafından yönetilmiş ve kazanılmıştır, Çin Halk Cumhuriyeti tarafından değil. Bu tartışmasız bir gerçektir” dedi.